نرم‌افزار Nvivo | کلینیک روش تحقیق

‌معرفی اولیه

پژوهش کیفی یکی از نیازهای ضروری در پژوهش های کشور است که کمتر به آن پرداخته شده است. در سال های اخیر نگاه پژوهشگران حوزه علوم انسانی به این روش پژوهش تغییر نموده است. بنابراین نیاز به ارائه ابزارهایی است که بتوان این روش را تسهیل نمود. پژوهش های کیفی از حیث تنوع در روش انجام، به چندین دسته متفاوت بر حسب کاربرد آن در یک یا چند رشته خاص علوم انسانی تقسیم بندی می گردند اما پایه مشترک همه آن ها کدگذاری روی مدارک و تحلیل یافته های تحقیق با این کدها است.

به خصوص وقتی مدارک تحقیق بسیار متعدد بوده و یا مصاحبه های کیفی انجام شده بالا است. روش های کدگذاری و یا یادداشت برداری با کاغذ پاسخگو نبوده و محقق را دچار خطاهای جبران ناپذیری در تحلیل و نتیجه گیری خواهد نمود. نرم افزار تحلیل کیفی NVivo برای پاسخ به چنین نیازی طراحی گردیده است. این نرم افزار به کمک ابزارهای متنوعی که ارائه می دهد محقق را از ورود اطلاعات پژوهش کیفی و شروع تحقیق تا مدل سازی و تحلیل و نتیجه گیری یاری می نماید.

هدف از این آموزش، چگونگی پیاده سازی یک پژوهش کیفی در نرم افزار NVivo است. علاقه مندان با مشاهده این آموزش قادر خواهند بود اولا: کلیه مدارک و مستندات پژوهش کیفی خود را در نرم افزار وارد نمایند و سپس با هرگونه رویه کدگذاری براساس روش کیفی مدنظر خود، کلیه مدارک را کدگذاری و تحلیل مفهوم نمایند. همچنین می توانند مفاهیم سطح بالا را براساس مدل ذهنی در نرم افزار مدل سازی کرده و تحلیل نمایند.

نرم افزار Nvivo عمدتاً برای تجزیه و تحلیل متون در روش تحقیق کیفی و کدگذاری در تحقیق کیفی به کار می‌رود. به این ترتیب که داده‌ها (متن مصاحبه‌های انجام شده، یا پاسخ‌های تشریحی به پرسش نامه ها) وارد این نرم افزار می‌شوند، سپس امکان کدگزاری متن وجود دارد و در نهایت از نرم افزار برای بررسی کد‌های موجود و ارتباط آنها با خصوصیات افراد شرکت کننده استفاده می‌شود. قابلیت سازمان‌دهی اطلاعات و جستجوی واژه در تمام داده‌های موجود کمک‌های بسیار بزرگی به محقق محسوب می‌شوند.

در این نرم‌افزار امکاناتی برای مدل سازی و نمایش مدل با اشکال هندسی هم وجود دارد. این برنامه به خوبی با سایر نرم افزار آماری و همچنین محصولات آفیس سازگار است. این امکان برای پژوهشگر مهیا است تا داده‌های مورد نظر را در نرم افزارهای مرتبط باز کند. پژوهشگران، متخصصین و دانشجویان رشته‌های مختلف به خصوص رشته آمار، مدیریت و علوم اجتماعی از این نرم‌افزار استفاده می‌کنند.

نرم افزار NVivo کاربردهای میدانی زیادی نیز دارد و در صنعت نیز مورد توجه است. مدیران به کمک این برنامه راحت تر می‌توانند اطلاعات کیفی و نتایج مفیدی را از میان حجم انبوده داده‌ها و اطلاعات استخراج کنند. این نرم افزار کاربردی مشابه نرم افزار اطلس تی و نرم افزار مکس کیودا دارد. بنابراین با دانلود این نرم‌افزار به تحلیل کیفی داده‌ها و متون بپردازید.

محققان معمولاً یک روش کیفی را متناسب با سؤال تحقیق خود اتخاذ می کنند. به عنوان مثال، یک دانشمند علوم اجتماعی که می‌خواهد مفاهیم یا فرضیه‌های جدیدی را توسعه دهد، ممکن است از رویکرد «تئوری پایه‌ای» استفاده کند. یک محقق بهداشتی که به دنبال راه هایی برای بهبود سیاست یا طراحی برنامه است، ممکن است از “روش های ارزیابی” استفاده کند. NVivo از متدولوژی خاصی طرفداری نمی‌کند – این روش برای تسهیل تکنیک‌های کیفی رایج برای سازمان‌دهی، تجزیه و تحلیل و اشتراک‌گذاری داده‌ها طراحی شده است – مهم نیست از چه روشی استفاده می‌کنید.

همیشه لازم نیست که داده های خود را کدگذاری کنید تا بتوانید آنرا با NVIVO تحلیل کنید؛ شما همچنین می توانید از آن به سادگی برای سازماندهی اطلاعات یا جستجوی کلمات و ترکیب کلمات استفاده کنید. با آموزش نرم افزار NVIVO می توانید به اسانی تحلیل کیفی خود را مدیریت کنید.

ویژگی‌های کلیدی نرم افزار Nvivo

matrix: برای بررسی تعداد موارد در یک جدول متشکل از گزینه‌های مختلف کاربرد. مثلا جدولی که یک ستون آن از سطوح مختلف میزان تحصیلات تشکیل شده و ردیف‌های آن از سطوح مختلف گروه‌های سنی. حاصل جدولی است که به ما میگوید از هر سلول (که نماینده گروهی با سن و تحصیلات خاص است) چند نفر داریم.
Query: برای جست و جو تعداد موارد خاص یک چیز و یا پیدا کردن واژه‌های مورد نظر مفید است.
annotation: برای یادداشت برداری مفید است.
set: گروهی از موارد فوق است که به نوعی با هم در ارتباط هستند.

آشنایی با نرم افزار NVivo

source: اشاره به فایل‌های حاوی داده است مثل متن پیاده شده یک مصاحبه. می‌تواند وارد نرم‌افزار شده باشد و یا به صورت مستقل باشد.
case: معمولأ اشاره به هر فرد شرکت کننده در تحقیق دارد.
casebook: جدولی است که تمام caseها و خصوصیات آن‌ها را به نمایش می‌گذارد و برای بررس و اکتشاف مناسب است.
node: کد یا خصوصیتی است که به یک بخش از متن نسبت میدهیم. بر حسب فلسفه‌ی انتخاب شده نوع کد بندی متفاوت خواهد بود. مثلا در grounded theory در ابتدا کدگذاری آزاد انجام می‌شود.
relationship: نشان دهنده ی ارتباط دو چیز است و برای مدل سازی و به تصویر کشیدن ایده مناسب است.
attribute: خصوصیت یک case است. کد‌ها از مشخصات یک منبع source محسوب میشوند و ربطی به افراد ندارند! بنابراین اگر لازم است خصوصیات یک فرد تعیین شود باید با ایجاد attribute این کار را کرد. برای رسم نمودار و برخی موارد دیگر لازم است attribute مناسب را تعریف کرده باشیم. بهتر است هر گزینه جداگانه تعریف شود به شکل «دارد/ندارد»، نه این که برای یک صفت گزینه‌های متعدد تعریف شود. در این صورت برای مواردی که یک فرد همزمان چند گزینه را دارد مشکلی پیش نمی‌آید و مقایسه افراد راحت‌تر خواهد بود.

گام های آموزش نرم افزار NVIVO

وارد کردن فایل

در آموزش نرم افزار NVIVO، گام اول وارد کردن فایل ها به نرم افزار است. متن، صدا، ویدئو، ایمیل، تصاویر، صفحات گسترده، نظرسنجی های آنلاین، محتوای وب و رسانه های اجتماعی را از منابع مختلف به یک رابط کاربری ساده و بصری وارد کنید. متمرکز کردن داده ها از منابع متعدد به منظور انجام عمیق ترین تجزیه و تحلیل ممکن.

سازمان دهی

در آموزش نرم افزار NVIVO برای شناسایی سریع‌تر مضامین و گرایش‌ها، داده‌های خود را کدنویسی کنید. افراد، مکان ها و معیارهای اصلی تجزیه و تحلیل خود را به عنوان موارد سازماندهی کنید. موارد را به مقادیری مانند سن و جنسیت پیوند دهید تا گروه‌های مختلف را در داده‌های خود مقایسه کنید.

کاوش و بررسی داده ها

در آموزش نرم افزار NVIVO، برای کشف معنی در داده های خود سوالات پیچیده بپرسید. به سرعت داده های خود را با نمودارهای فراوانی کلمه، ابرهای کلمه، نمودارهای مقایسه و بسیاری موارد دیگر تجسم کنید. با استفاده از پرس و جوهای خاص برای شناسایی موضوعات و نتیجه گیری به دنبال موضوعات و احساسات در حال ظهور باشید.

ارتباطات در نرم افزار NVIVO

در آموزش نرم افزار NVIVO وارد کردن یادداشت ها و داده ها به طور مستقیم از محصولات مایکروسافت مانند Excel و Word با افزودنی NVivo – Integration آسان است. مجوزهای آخرین نسخه NVivo همگی با دسترسی به NVivo – افزونه یکپارچه سازی به مدت ۱۲ ماه بدون هزینه اضافی ارائه می شوند. علاوه بر این، NVivo به راحتی با برنامه هایی که هر روز استفاده می کنید یکپارچه می شود. از ادغام رایگان برنامه هایی مانند SurveyMonkey، EndNote و موارد دیگر برای متمرکز کردن تحقیقات خود استفاده کنید.

منابع: