راهبردهای تحقیق
4 خرداد 1401 1401-11-03 16:27راهبردهای تحقیق
رئوس مطالب:
1. طبقه‌بندی اول:
– تحقیق تجربی
تحقیق تجربی[1] شما را به كشف موضوع براساس تجارب و مشاهدات بر روی هدف مورد مطالعه قادر می‌سازد. شما داده‌ها و نتایج را از طریق ساختن مشاهدات و از طریق تحلیل و اندازه‌گیری هدف به دست می‌آورید.
– تحقیق نظری
تحقیق نظری[2] شما را به كاوش و بحث در مورد یك موضوع تحقیقی براساس استفاده شما از ساختارهای نظری، انتزاعی و مفاهیم فلسفی قادر می‌سازد. شما نمی‌توانید، در تحقیق نظری، به مشاهده مستقیم موضوع تحقیقی بپردازید. هدف در تحقیق شما، تعریف و طرح مدل‌های مفهومی، تشریح و سازه‌های موضوع انتخاب شده با كمك ادبیات تحقیق است.
2. طبقه‌بندی دوم:
– تحقیق كمی
تحقیق كمی[3] یك زمینه گسترده از روش‌های علمی است. تحقیق كمی شما را به توصیف و تفسیر موضوع آماری خود با اعداد قادر می‌سازد. تحقیق كمی بر روی حالت‌های مختلف طبقه‌بندی، اكتشاف علیت، مقایسه، و تبیین پدیده‌ها از طریق متغیرهای عددی تمرکز دارد. تحقیق كمی با استفاده از انواع مختلفی از روش‌های محاسباتی و آماری تجزیه‌وتحلیل می‌شود.
– تحقیق كیفی
تحقیق كیفی[4] درك كلی شما را از كیفیت، ویژگی‌ها و معانی هدف یا موضوع تحقیق افزایش می‌دهد. شما می‌توانید از روش‌های تحقیقاتی مختلفی استفاده كنید. یكی از ویژگی‌های مشترك روش كیفی تأکید بر نقطه‌نظرات زبانی و بیانی، و محیط پیرامون موضوع تحقیقاتی شما، سوابق، اهداف و معانی است.
– تحقیق آمیخته
شما می‌توانید موضوع انتخابی خود را با استفاده از روش‌های مختلف تجزیه‌وتحلیل عمومی، یعنی كمی و یا كیفی تجزیه‌وتحلیل كنید. این نوع از راهبردهای تحقیقی، تحقیقات آمیخته[5] (چند روشی) نامیده می‌شوند. اگر شما از هر دو روش كمی و كیفی استفاده كنید، روش تحقیق آمیخته است.
اگر شما فقط از یك روش واحد برای تجزیه‌وتحلیل یك پروژه تحقیقاتی استفاده كنید، ممكن است نتیجه آن تنها درك محدودی از یك پدیده بزرگ را به وجود آورد. شما می‌توانید روند تحقیق را با انتخاب چند روش برای تجزیه‌وتحلیل پدیده انتخاب شده، تنظیم كنید. استفاده از چند روش تجزیه‌وتحلیل امكان گرفتن نتایج متنوع و گسترده را افزایش می‌دهد. بنابراین شما می‌توانید تركیبی از روش‌های كمی و كیفی را برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های خود استفاده كنید. این تجزیه‌وتحلیل كه نمونه‌ای از چند روش تجزیه‌وتحلیل است، روش آمیخته گفته می‌شود.
3. طبقه‌بندی سوم:
– مطالعه موردی
مطالعه موردی[6] شما را قادر می‌سازد از یك موضوع خاص و یا از یك گروه تعریف شده از اشیاء درك عمیقی به دست آوردید. مطالعه موردی در یك مورد باهدف تولید اطلاعات دقیق و فشرده از مورد انتخاب شده، تمركز می‌کند. ویژگی‌های اصلی مطالعه موردی تمركز محدود است، كه منجر به این می‌شود كه شما درك عمیقی از این پدیده به دست آورید و شما را قادر می‌سازد تا یك تفسیر خاص از این پدیده را در یك زمینه خاص به دست آورید. هدف مطالعه موردی باید بررسی پویایی، فرایندها و ساختار پدیده در حالتی كه نتایج حاصل از این تحقیق در زمینه‌های گسترده‌تر اجتماعی و فرهنگی معتبر هستند باشد. به این ترتیب، نتایج حاصل از یك مطالعه موردی ممكن است برخی از تعمیم‌های مربوط به پدیده باشد. به‌عنوان یك استراتژی تحقیق، مطالعه موردی چارچوب بدون محدودیتی دارد، كه شما را قادر به استفاده و انتخاب هر روش مناسبی برای تجزیه‌وتحلیل می‌کند.
– تحقیق مقطعی
مطالعه مقطعی[7] شما را قادر می‌سازد تا یك پدیده تحقیقاتی را به‌طور كامل در زمینه‌های مختلف فرهنگی و اجتماعی در یك نقطه خاص از زمان كشف كنید. مطالعه مقطعی نیز شما را قادر به انتخاب نقطه‌نظرات انعطاف‌پذیر می‌کند. تمركز مطالعه مقطعی عمدتاً تغییر زمانی نیست، بلكه كیفیت، امكانات، شرایط و ظاهر پدیده در یك نقطه از زمان انتخاب شده است. این تحقیق در مورد چگونگی شرایط مختلف اجتماعی و فرهنگی پدیده متمركز است. شما می‌توانید هر روش مناسبی را برای تجزیه‌وتحلیل تحقیق مقطعی استفاده كنید.
– تحقیق طولی
تحقیقات طولی[8] شما را قادر می‌سازد به كشف و تبیین تغییر و توسعه طی یك دوره طولانی از زمان (یعنی سال‌ها و دههها). اساس راهبرد تحقیق طولی بررسی یك پدیده، مشاهده هرگونه تغییر در آن و تجزیه‌وتحلیل عوامل مؤثر بر تغییر و یا عواقب ناشی از این تغییر در بیش از یك دوره طولانی زمانی است. شما می‌توانید هر یك از حالت‌های مختلف تحقیق طولی مانند پانل، روند و مطالعات همگروهی كه موجود است را استفاده كنید و همچنین می‌توانید روش مناسبی برای تجزیه‌وتحلیل انتخاب كنید.
4. طبقه‌بندی چهارم:
– تحقیق آزمایشی
تحقیق آزمایشی[9] شما را قادر می‌سازد از طریق مشاهده نظام‌مند و كنترل یكسان، به بررسی اثر و تعامل پدیده در یك محیط کنترل‌شده یا موقعیتی كه شما برای تحقیق ایجاد کرده‌اید بپردازید. بنابراین نتایج تحقیق شما، قابلیت اعتماد بالایی را خواهد داشت. طرح تحقیق آزمایشی می‌تواند به‌عنوان یك طرح آزمایشی یا یك طرح شبه آزمایشی باشد.
طرح آزمایشی: در طرح آزمایشی شما می‌توانید آثار و علیت پدیده‌ها را با كنترل همه عوامل مربوط به آنها، از طریق تخصیص تصادفی شرکت‌کنندگان و یا افراد به دو گروه كنترل و گروه آزمایشی مشاهده كنید.
طرح شبه آزمایشی: طرح شبه آزمایشی، تخصیص تصادفی به دو گروه كنترل و آزمایش را شامل نمی‌شود. با این حال، در دو طرح آزمایشی، هر دو روش تجزیه‌وتحلیل كیفی و كمی مناسب هستند و هر شكلی از آزمون آماری موردنیاز تجزیه‌وتحلیل كمی را می‌توان برای آنها استفاده كرد.
– تحقیق پیمایشی
تحقیق پیمایشی[10] شما را قادر به جمع‌آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه و یا مصاحبه، از تعداد زیادی از پاسخ‌دهندگان (كه به پرسشنامه پاسخ می‌دهند) و یا مصاحبه‌شوندگان (كه شما با آنها مصاحبه می‌کنید) می‌سازد. در تحقیق پیمایشی شما می‌توانید از انواع روش‌های تجزیه‌وتحلیل كمی و كیفی با توجه به روش پرسشنامه و مصاحبه استفاده كنید.
– اقدام پژوهی
اقدام پژوهی[11]، اساساً بر روی مسائل، توانایی‌های حل مسئله و جوامع استوار است. اقدام پژوهی شما را قادر به نفوذ در كاركردها و محیط پدیده موردتحقیق در یك جامعه، از طریق بهبود و توسعه توانایی حل مشكل جامعه می‌کند. در اقدام پژوهی شما باید به‌طور فعال در فعالیت‌های جامعه و در زمینه پدیده تحقیقی مشاركت كنید. نقطه شروع راهبرد اقدام پژوهی، استفاده از مشاهدات علمی ثبت شده است كه اطلاعات شما را فراهم خواهد كرد. شما می‌توانید انواع مختلفی از روش‌های تجزیه‌وتحلیل را در اقدام پژوهی استفاده كنید.
– تحقیق انتقادی
تحقیق انتقادی[12] از یك پیشینه تاریخی در مباحث علمی غربی برخوردار است، این تحقیق سنت‌های مربوط به خودش را دارد. این سنت‌ها به دنبال انتقادات رایج و نقطه‌نظر هر جامعه و فرهنگ هستند. تحقیق انتقادی شما را قادر می‌سازد به سؤال و انتقاد از آن دسته از فرایندها و ساختارها كه در آن پدیده موردتحقیق وجود دارد و رخ می‌دهد. نقطه شروع راهبرد تحقیق انتقادی، تولید و نگهداری منصفانه از ساختارها و سیستم‌های بهتر است. اهداف شما باید در ساختارهای اولیه پدیده و معانی كه از این سازه‌ها نشئت گرفته، متمركز باشد.
– رویكرد گفتمانی (استدلالی)
مفهوم گفتمان (استدلال) مبهم است چرا كه این مفهوم، وابسته به رشته و موقعیت است و دارای معانی مختلفی است. گفتمان، به‌طور كلی، به استفاده از زبان به‌عنوان بخشی از یك عمل اجتماعی اشاره دارد. گفتمان نیز ممكن است به ایجاد راه‌های ساخت معانی پدیده‌ها، دانش و واقعیت، و شبکه‌های مرتبط با آنها اشاره كند. اساس این رویكرد، تأکید بر ساخت‌وساز دانش و واقعیت از طریق زبان و سایر سیستم‌های نشانه شناختی است. رویکرد گفتمانی[13] شما را به كشف ساخت‌وساز معانی در تعامل انسانی قادر می‌سازد. نقطه شروع در این تحقیق، این است كه پدیده موردتحقیق ممكن است معانی مختلفی برای افراد در شرایط گوناگون داشته باشد. بنابراین، هدف این تحقیق، توضیح و تجزیه‌وتحلیل این معانی مختلف است. شما می‌توانید هر یك از روش‌های تجزیه‌وتحلیل كیفی مناسب را برای مطالعات زبانی و فرهنگی، انتخاب و استفاده كنید.
– تحقیق پدیدارشناسی
تحقیق پدیدارشناسی[14] شما را به كشف تجارب و درك حسی از پدیده موردتحقیق، و شکل‌گیری این درك بر اساس تجارب و ادراكات قادر می‌سازد. استراتژی این تحقیق براساس تجربیات خودتان یا تجربیات و ادراکات حسی افراد دیگر است. راهبردهای شما: استفاده از تجارب مستقیمی كه خود در طول فرایند تحقیق كسب کرده‌اید برای توصیف و تجزیه‌وتحلیل پدیده، به منظور تولید دانش عمیق از پدیده؛ یا استفاده از تجربیات کسب‌شده افراد دیگر برای توصیف و تجزیه‌وتحلیل پدیده، به منظور تولید دانش عمیق از پدیده. نقطه شروع، در هر دو استراتژی، بستگی به توانایی شما برای دقیق شدن نسبت به پدیده، بدون داشتن هرگونه مفروضات پیشین، تعاریف یا چارچوب‌های نظری است.
– تحقیق زیست‌نگاری
تحقیق زیست‌نگاری[15] (روایتی) شما را به كشف معانی كنش انسانی و پدیده‌های ساخته‌شده در روایات قادر می‌سازد. زیست‌نگاری به‌عنوان یك مفهوم، تركیبی از داستان و روایت است. استراتژی تحقیق زیست‌نگاری، بر روی انواع داستان‌های گفته شده در مورد پدیده موردتحقیق و بر روی نمونه‌ای از داستان در فرهنگ و جامعه‌ای است كه پدیده در آن ارائه‌شده، متمركز است. نقطه شروع این راهبرد ایده زبانی و استفاده از زبان به‌عنوان یك عنصر اصلی در ساخت‌وساز معانی است.
– تحقیق هرمنوتیک
تحقیق هرمنوتیكی[16] شما را قادر به تفسیر و به دست آوردن درك عمیقی از پدیده موردتحقیق می‌کند. تحقیق هرمنوتیكی بر تفسیر ذهنی از معانی متون، هنر، فرهنگ، پدیده‌های اجتماعی و فكری تأکید می‌کند. شما می‌توانید از رویكردها و روش‌های تجزیه‌وتحلیل مختلف و همچنین روش‌های خاص رشته‌ای، برای تفسیر پدیده استفاده كنید، اما شما باید این نكته را در ذهن داشته باشید كه تحقیق هرمنوتیكی یك راهبرد تحقیق كیفی است.
– تحقیق قوم‌نگاری
تحقیق قوم‌نگاری[17] شما را قادر به توصیف و تشریح فعالیت‌های انسان و همچنین به‌عنوان شكلی از تفسیرها و دیدگاه‌ها در چارچوب محیط اجتماعی می‌کند. هدف شما به دست آوردن یك درك كلی و توصیف پدیده انتخاب شده است. شما در ابتدا مشاهدات خود را از دیدگاه‌های متعددی از یك جامعه قومی و محیط آن می‌سازید. شما می‌توانید مشاهدات را در محیط‌های قومی و در تعاملات با جامعه بسازید. استراتژی تحقیق قوم‌نگاری بین موقعیت داخلی و خارجی تحقیقگر متفاوت خواهد بود. شما در موقعیت خارجی سعی می‌کنید از مناسبات فرهنگی خود فاصله بگیرید و جامعه موردتحقیق را به‌عنوان یك مشاهدهگر خارجی ببینید. شما در موقعیت داخلی به‌شدت بازندگی جامعه موردتحقیق مشاركت و همدلی می‌کنید. شما می‌توانید در این تحقیق، هر یك از روش‌های تجزیه‌وتحلیل مناسب را انتخاب و به كار برید.
– تحقیق تاریخی
تحقیق تاریخی[18] شما را قادر به كشف و تشریح معانی، مراحل و ویژگی‌های یك پدیده و یا فرایند در یك نقطه زمانی خاص در گذشته می‌کند. تفاوت تحقیق تاریخی به‌عنوان یك روش تحقیقی از تحقیق تاریخ، این است كه تحقیق تاریخ به تحقیق در رشته تاریخ می‌پردازد و متغیر این تحقیق بر زمان متمركز است ولی هدف اساسی تحقیق تاریخی شناسایی ظواهر پدیده انتخاب شده در یك موقعیت زمانی تعریف شده و محیطی است. راهبرد تحقیقات تاریخی در سایر رشته‌ها نیز مناسب است و شما را قادر می‌سازد تا به بررسی ظواهر تاریخی پدیده تمركز كنید.
راهبرد تحقیقات تاریخی، به‌عنوان تعریف و تشریح حوادث درگذشته بر اساس تفسیر، با استراتژی هرمنوتیك مرتبط است. شما می‌توانید همان‌طور كه در تحقیقات هرمنوتیكی، از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنید؛ در تحقیق تاریخی نیز شما می‌توانید انواع مختلفی از روش‌های تجزیه‌وتحلیل را استفاده كنید.
– تحقیق تطبیقی
تحقیق تطبیقی[19] (مقایسه‌ای) شما را قادر به شناسایی و كشف شباهت‌ها و تفاوت‌های بین پدیده‌ها و یا گروه‌های انتخابشده می‌کند. این تحقیق بر روی موارد مختلف، فرایندها و موافقت‌نامه‌های مشخص كه قابل‌مقایسه هستند متمركز است. شما می‌توانید در این روش تحقیق، از تحلیل چند روشی و یا روش آمیخته استفاده كنید.
[1] – Empirical Research
[2] – Theoeical Research
[3] – Quantitative Research
[4] – Qualitative Research
[5] – Multi-Method Research
[6] – Case Study
[7] – Cross-Sectional Research
[8] – Longitudinal Research
[9] – Experimental Research
[10] – Survey Research
[11] – Action Research
[12] – Critical Research
[13] – Discursive Approaches
[14] – Phenomenological Research
[15] – Narrative Research
[16] – Hermeneutic Research
[17] – Ethnographic Research
[18] – Historical Research
[19] – Comparative Research