تحقیق پدیدارشناسی

رئوس مطالب:

تحقیق پدیدارشناسی

تحقیق پدیدارشناسی شما را به كشف تجارب و درك حسی از پدیده موردتحقیق، و شکل‌گیری این درك بر اساس تجارب و ادراكات قادر می‌سازد. استراتژی این تحقیق براساس تجربیات خودتان یا تجربیات و ادراکات حسی افراد دیگر است. راهبردهای شما: استفاده از تجارب مستقیمی كه خود در طول فرایند تحقیق كسب کرده‌اید برای توصیف و تجزیه‌وتحلیل پدیده، به منظور تولید دانش عمیق از پدیده؛ یا استفاده از تجربیات کسب‌شده افراد دیگر برای توصیف و تجزیه‌وتحلیل پدیده، به منظور تولید دانش عمیق از پدیده. نقطه شروع، در هر دو استراتژی، بستگی به توانایی شما برای دقیق شدن نسبت به پدیده، بدون داشتن هرگونه مفروضات پیشین، تعاریف یا چارچوب‌های نظری است.

تحقیق پدیدارشناسی چیست؟

تحقیق پدیدار شناختی یکی از اساسی‌ترین شکل‌های تحقیق است که به توصیف پدیده‌ها در دنیای اطراف ما می‌پردازد. در این نوع تحقیق، پدیده توصیفی می‌تواند اطلاعات پایه، اقدامات، رفتارها و تغییرات پدیده‌ها باشد، اما همیشه توصیف پدیده، چیزی است که از منظر محقق و شرکت‌کنندگان در تحقیق درباره پدیده «به نظر می‌رسد» ؛ این تحقیق درباره نحوه کارکرد پدیده انجام نمی‌شود. قبل از شروع تحقیق، باید درباره نظریه یا تحقیقات پیشینی که درباره پدیده مورد مطالعه شما وجود دارد به خوبی مطالعه کنید؛ از این منظر، تحقیق توصیفی، یک تحقیق نظریه محور یا پژوهش محور است.

هوسرل، فیلسوف قرن بیستم و پدر پدیدارشناسی، به مطالعه «تجربی» از منظر فردی علاقه مند بود و باور داشت که محقق می‌تواند این تجربه‌ها را از طریق درک و بررسی دقیق آزمودنی‌ها، موضوعات یا تجربیات، رفتارها یا اقدامات زنده مردم ارزیابی نماید. او بر این باور بود که محققان می‌توانند درباره افراد یا انگیزه‌ها و فعالیت‌های آنها، تجربه ذهنی، واقعیت‌های اساسی و بینش‌هایی را به دست آورند؛ بنابراین، محققان می‌توانند پیش فرض‌ها را به حداقل برسانند و به طور سنتی باورها را حفظ کنند.

تعبیر و تفسیر محققان از دیده این امکان را به وجود می‌آورد که به‌عنوان یک تحقیق عملی، خط مشی، رویه‌ها و فعالیت‌های موجود در جامعه یا سازمان‌ها را گزارش دهند، پشتیبانی کنند یا به چالش بکشند.

در یک طرح تحقیق پدیدارشناسی، محقق با شفاف سازی و تشخیص یک پدیده خاص از نگاه یک شرکت کننده سر و کار دارد. توصیف عمیق و غنی از پدیده یا پدیده‌ها معمولاً از طریق روش‌های استقرایی و کیفی مانند مصاحبه‌ها، بحث‌های گروه کانونی و مشارکت یا مشاهده امکان پذیر می‌شود.

اگر چه تحقیق پدیدارشناختی اساساً با سایر رویکردهای کیفی مثل قوم نگاری (بعداً در این سایت بحث خواهد شد)، هرمنوتیک (تحلیل بیانات نوشته شده) و تعامل گرایی نمادین (معنا بخشی به تعاملات فرد) مرتبط است، اما این نوع تحقیق معمولاً مشابه تحقیق توصیفی است زیرا در آن به جای کشف پدیده و به توصیف آن پرداخته می‌شود.

در این نوع تحقیقات، بیشتر محققان بدون تعصب یا فرضیه‌های قبلی وارد می‌شوند. البته، شما به‌عنوان یک محقق، هرگز نمی‌توانید بدون پارادایم، فرضیه یا قصد پیشین درباره پدیده‌ها باشید؛ پس شما به‌عنوان محقق، نمی‌توانید از پیش فرض‌های خود درباره پدیده‌ها دست بکشید؛ بنابراین، لازم است که در فصل روش شناسی پایان نامه، دیدگاه خود را تحت عنوان «دیدگاه محقق» یا «دیدگاه شخصی من» بیان کنید.

تحقیق پدیدار شناسی می‌تواند یا به شکل طرح‌های تک موردی و یا انتخاب نمونه‌های هدفمند انجام شود. در تحقیق پدیدارشناختی می‌توان از فنون، رویکردها یا روش‌های کیفی متعددی از قبیل مصاحبه، گروه‌های کانونی، مشاهده مشارکتی یا مشاهده مستقیم و تحلیل اسناد و مدارک یا گزارش‌های شخصی استفاده کرد. البته در هر یک از این رویکردها، ایجاد اعتماد از طریق برقراری ارتباط مناسب و شنود مؤثر با همدلی حائز اهمیت است.

مراحل انجام روش تحقیق پدیدارشناسی

در این بخش مراحل پدیدارشناسی و انواع روش تحقیق پدیدارشناسی آموزش داده می‌شود. پدیدارشناسی روشی است که سعی در درک یـک پدیـده ویژه از طریق شرح تجربه، شرایط آن تجربه، و مردمی که در آن شـرایط زنـدگی می‌کنند، دارد. توجه به تجربه و شرح آن از خصوصیات محوری تحقیق پدیدارشناسانه است. فرآیند تحلیل کیفی در پدیدار شناسی بـه شرح ذیل و با استفاده از روش کدگذاری صورت می‌گیرد:

انجام مصاحبه با نمونه‌های آماری که بوسیله روش نمونه گیری هدفمند انتخاب می‌شوند؛
کدگذاری اولیه شامل خواندن خط به خط داده‌ها، استخراج مفـاهیم و جمـلات اصـلی، تـشکیل مقولات و طبقات اولیه؛
کدگذاری ثانویه شامل شامل طبقه بندی داده‌ها، مـشخص نمـودن زیـر طبقـات، تـشکیل طبقـات نهایی.

آموزش روش تحقیق پدیدار شناسی

براین اساس افراد به صورت هدفمند انتخاب و از شرکت‌کنندگان جهت مصاحبه در مکان آرام و خلوت و در ساعتی که از نظر کاری برای آنان مناسب بود، دعوت می‌گردد. قبل از شروع مصاحبه، علاوه بر اطلاعات شفاهی مورد نیاز، فرم رضایت آگاهانه در اختیار آنان قرار گرفت و توسط شرکت‌کنندگان امضا می‌شود. مصاحبه‌ها به طور کامل ضبط می‌شود و از موارد مهم و کلیدی آنها یادداشت برداری می‌شود. هر مصاحبه بین 40 تا 90 دقیقه به طول می‌انجامد. سؤالات مصاحبه به صورت بازپاسخ و بر اساس راهنمای مصاحبه می‌باشد. مصاحبه شرکت‌کنندگان همگی حول و حوش محور اصلی پژوهش می‌باشد که تجارب مشارکت کنندگان از ابعاد پدیثده مورد مطالعه و جنبه¬های مختلف آن را مورد بررسی قرار دهد. شروع عملیات تحلیل بعد از اولین مصاحبه آغاز و محقق بعد از دو مصاحبه، کار کدگذاری و دسته بندی را آغاز نمود. این کار به محقق کمک می‌کند تا بتواند سؤالات دیگر مورد نیاز را طراحی و بهتر مسیر مطالعه را هدایت نماید. جهت کسب اطمینان از اعتبار کدگذاری‌ها مقولات تشکیل شده و نامگذاری شده توسط پژوهشگر اول به وسیله پژوهشگران دوم و سوم مورد بازبینی قرارمی گیرند. در نهایت با اعمال برخـی از نظـرات این دو و کسب اجماع، مقولات نهایی شکل می‌گیرد.