در این مقاله، چیستی دال «مردم» در اندیشه سیاسی ایشان، با روش کیفی تحلیل مضمون و به‌کارگیری نرم‌افزار MAXQDA بررسی شده است.

مشخصات

نویسنده مسئول: جاویدی، رقیه

نویسنده: بهروزی لک، غلامرضا

علوم سیاسی – دانشگاه باقرالعلوم (ع) پاییز 1395 – شماره 75 رتبه علمی-پژوهشی (حوزه علمیه)

چکیده

موضوع مقاله حاضر، تحلیل مضمون محتوای مردم در اندیشه سیاسی امام خمینی است. ایده مردم در اندیشه و نظریه ایشان، ایده‌ای مهم و کلیدی است. اینکه از نظر امام، منظور از مردم چیست و چه مفهومی از آن در نظام سیاسی به کار برده شده است، نیازمند بررسی و پژوهش است.

در این مقاله، چیستی دال «مردم» در اندیشه سیاسی ایشان، با روش کیفی تحلیل مضمون و به‌کارگیری نرم‌افزار MAXQDA بررسی شده است. باتوجه‌به بررسی سخنان امام خمینی درباره ویژگی‌های مردم، حقوق ملت، جایگاه و نقش ملت در نظام اسلامی و شاخص‌های ملت در نظام اسلامی می‌توان نتیجه گرفت که ایشان در فرایند سیاسی و اجتماعی و نیز صحنه‌های مشارکتی و جمعی، افراد را به‌مثابه یک کل در نظر گرفته و آنها را با واژه «ملت» خطاب کرده‌اند.

در همین راستا، بنیان‌گذار جمهوری اسلامی برای «ملت» در نظام اسلامی، جایگاه والایی قائل بود و سخن معروف ایشان که «میزان رأی ملت است»، تأیید این مطلب است و به ملتی اشاره دارد که به آگاهی سیاسی، بصیرت و بینش اجتماعی دست یافته است و با قرار گرفتن در فرایند سیاسی ـ اجتماعی، اقدام به عمل مشارکتی ـ جمعی می‌کند. از نظر ایشان، رأی و نظر چنین ملتی برای نظام اسلامی، میزان و معیار عمل و تصمیم‌گیری است.

روش‌شناسی

روش این مقاله، روش کیفی از نوع تحلیل مضمون است. تحقیقات کیفی در علوم اجتماعی رشد چشمگیری دارد. برای دستیابی به نتایج مفید و با معنا در تحقیقات کیفی، لازم است داده‌ها به‌صورت روشمند تحلیل شود و این امر، تنها با ثبت نظام‏مند  و تبیین روش‏های تحلیل و استفاده از ابزارهای کارآمد امکان‌پذیر است. این روش، جزء تحقیقات کیفی و روشی برای شناخت، تحلیل و گزارش الگوهای موجود در داده‌های کیفی است.

مشاهده مقاله: نورمگز