تحقیقات علمی یک فرایند خلاقانه است که مراحل آن را طی می‌کنید. این فرایند معمولاً از الگوی خاصی پیروی می‌کند که در آن محقق از ایجاد تمرکز برای مطالعه به گزارش تحقیقات انجام‌شده ادامه می‌دهد.  

شما با انتخاب یک موضوع تحقیق گسترده، انتخاب یک پدیده خاص، فرایند تحقیق را آغاز می‌کنید و با کمک ادبیات تحقیق باید تحقیقات خود را توجیه کنید. سپس دانش خود را که از ادبیات تحقیق به دست آورده‌اید؛ در برنامه تحقیق خود تدوین کنید.

ایجاد یک طرح تحقیقاتی مرحله کلیدی فرایند تحقیق است که در آن شما باید جهت‌ها، روش‌های تحقیق، جمع‌آوری داده‌ها و تجزیه‌وتحلیل داده‌ها را به‌طور مفصل ذکر کنید.

پس از جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل داده‌های خود، باید نتایج را گزارش دهید (گزارش تحقیق خود را بنویسید). گزارش تحقیقی شما از اصول نگارش علمی باهدف روشن ساختن مراحل تحقیق و استدلال بر اعتبار نتایج تحقیق خواهد افزود. در تمام مراحل فرایند تحقیق، شما باید به‌صورت سازماندهی‌شده، در یک قالب یا روش دیگر یادداشت کنید.

در طول فرایند تحقیق، مشکلات جدید تحقیق یا سؤالات تحقیق ممکن است از داده‌ها ایجاد شود. شما می‌توانید تحقیقات علمی را در قالب‌های مختلف انجام دهید. شما باید در تمام مراحل تحقیق اخلاق را در نظر بگیرید. اصول اخلاقی در اصل به این معناست که شما شیوه‌های تحقیقات علمی خوب را همان‌طور که توسط جامعه علمی پذیرفته‌شده است، دنبال کرده و از آن پیروی کنید.​

فرایند تحقیق شامل پنج بخش است که در مقالات مختلف به هر یک از این بخش‌ها خواهیم پرداخت:

1. تمرکز و توجیه مطالعه
2. طرح تحقیق
3. انجام تحقیق
4. گزارش‌نویسی
5. اخلاق تحقیق