فرامطالعه

فرامطالعه

رئوس مطالب:

فرامطالعه، یک روش تحقیق کیفی اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﺮرﺳﯽ، ﺗﺮﮐﯿﺐ، ﺗﺤﻠﯿﻞ و ﺗﻔﺴﯿﺮ ﭘﮋوﻫش‌های ﮔﺬﺷﺘﻪ در ﭼﻨﺪ ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﻌﺮﻓﯽ ﺷﺪه اﺳﺖ. ﻓﺮاﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﺗﺠﺰﯾﻪ و ﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻋﻤﯿﻖ از ﻧﺘﺎﯾﺞ ﭘﮋوﻫﺸﯽ در ﺣﻮزه‌ای ﺧﺎص اﺳﺖ و شامل چهار دسته فراروش، فرانظریه، فراترکیب و فراتحلیل می‌شود.

فراتحلیل یک تحلیل آماری است که نتایج مطالعات علمی‌متعدد را ترکیب می‌کند. فراتحلیل‌ها را می‌توان زمانی انجام داد که مطالعات علمی‌متعددی وجود داشته باشد که به یک سوال پاسخ می‌دهند و هر مطالعه جداگانه اندازه‌گیری‌هایی را گزارش می‌کند که انتظار می‌رود درجاتی از خطا داشته باشد. سپس هدف استفاده از رویکردهای آماری برای استخراج تخمین تلفیقی نزدیک به حقیقت رایج ناشناخته بر اساس نحوه درک این خطا است. نتایج متاآنالیز معتبرترین منبع شواهد در ادبیات پزشکی مبتنی بر شواهد در نظر گرفته می‌شوند.

فراتحلیل نه تنها می‌تواند تخمینی از اندازه اثر ناشناخته ارائه دهد، بلکه این ظرفیت را دارد که نتایج حاصل از مطالعات مختلف را با هم مقایسه کند و الگوهایی را در بین نتایج مطالعه، منابع اختلاف بین آن نتایج، یا سایر روابط جالبی که ممکن است آشکار شود، شناسایی کند. با این حال، برخی از مشکلات روش شناختی با فراتحلیل وجود دارد. اگر مطالعات فردی به‌دلیل شیوه‌های تحقیقاتی مشکوک (مانند بررسی داده‌ها، حذف مطالعات) یا سوگیری انتشار در سطح مجله به طور سیستماتیک سوگیری داشته باشند، تخمین فرا تحلیلی اثر کلی درمان ممکن است اثربخشی واقعی یک درمان را منعکس نکند. در انجام یک فراتحلیل، محقق باید انتخاب‌هایی انجام دهد که می‌تواند بر نتایج تأثیر بگذارد، از جمله تصمیم گیری در مورد چگونگی جستجوی مطالعات، انتخاب مطالعات بر اساس مجموعه ای از معیارهای عینی، برخورد با داده‌های ناقص، تجزیه و تحلیل داده‌ها، و….

فراتحليل به جاي اعتماد بر آزمون‌هاي معناداري آماري، بر فاصله اطمينان اتكا دارد؛ زيرا استفاده از انواع آزمون‌هاي معناداري آماري در پژوهش‌هاي مختلف منجر به خطاهاي جدي مي شود. تفاوت در نتايج پژوه شها ممكن است تصادفي يا ب هعلت بي دقتي روش‌هاي به كاررفته در پژوهش‌ها و يا تفاوت‌هاي سيستماتيك موجود در ويژگي‌هاي منحصربه فرد هر مطالعه باشد. فراتحليل اشتباهات آماري را تصحيح و با بررسي نتايج پژوهش‌ها، برآوردي از روابط واقعي بين متغيرهاي مستقل و وابسته را در جامعه آماري به دست مي دهد.

فراتحلیل برای چه مواردی استفاده می‌شود؟

برای ایجاد اهمیت آماری با مطالعاتی که نتایج متناقضی دارند
برای ایجاد تخمین صحیح‌تری از بزرگی اثر
برای ارائه تجزیه و تحلیل پیچیده تر از مضرات، داده‌های ایمنی و منافع
برای بررسی زیر گروه‌ها با اعداد فردی که از نظر آماری معنی دار نیستند
اگر مطالعات فردی از کارآزمایی‌های تصادفی‌سازی و کنترل‌شده

گام‌های روش فراتحلیل

تمامى تحقیقات مورد مطالعه در فراتحلیل از وزن یکسانى برخوردار نیستند. در فراتحلیل به پژوهش‌هایى که اطلاعات بیشترى ارائه مى دهند. وزن بیشترى داده مى شود. یعنى تحقیقاتى که تعداد مشارکت کنندگان شان بیشتر است، پیشامدهاى بیشترى را مورد بررسى قرار داده اند و داده‌هاى شان پراکندگى کمترى دارد، ارزشمندتر هستند. بنابراین وزن بیشترى به آن‌ها داده مى شود. البته وزن تحقیقات وابستگی زیادى به اندازه فاصله اطمینان دارد. به این معنى که هر چه فاصله اطمینان کمتر باشد، وزن تحقیق بیشتر مى شود.

مباحث زیر جزء موضوعات و مباحث اصلى فراتحلیل محسوب مى شود:

تدوین پروتکل انتخاب پژوهش
شناسایى مقیاس‌هاى مرتبط با پى آمد
ارزیابى کیفیت پژوهش
ارزیابى مشکلات مرتبط با روش‌هاى مختلف ارائه داده‌ها
مقیاس‌هاى مختلف پى آمد مشابه
مقیاس‌هاى مختلف سنجش
برآوردهاى آمارى مورد استفاده
آزمون‌هاى آمارى مورد استفاده
تصمیم درباره داده‌ها و نحوه ترکیب آنها، محاسبه مقیاس تلخیص و در نظر گرفتن تحلیل حساسیت
ارزیابى ناهمگونى تحقیقات
ملاحظه سوگیرى انتشار

پژوهش‌هایى که با روش فراتحلیل مورد تجزیه و تحلیل و ارزیابى قرار مى گیرند، بایستى براساس پیش فرض‌هاى زیر انتخاب شده باشند:

همه در ارتباط با یک موضوع واحد باشند.
از نوع علمى – مقایسه اى، آزمایشى، شبه آزمایشى یا همبستگى باشند.
همه داراى فرضیه واحد باشند.
از ابزار و آزمون‌هاى یکسانى استفاده کرده باشند.
از توزیع نرمال برخوردار باشند.
مستقل از یکدیگر باشند.
اندازه اثر بیان گر اندازه و جهت رابطه مورد نظر باشد.
اندازه اثر مستقل از حجم نمونه باشد.
نوع اندازه اثر باید قابل مقایسه باشد.
محاسبه خطاى استاندارد براى اندازه اثر امکان پذیر باشد، چون براى محاسبه وزن‌هاى اندازه اثر، داشتن خطاى استاندارد ضرورى است.
به تمامى تحلیل‌ها وزن داده شود.

نمونه تحقیق با روش فراتحلیل

عنوان مقاله: فراتحلیل رابطه متغیر‌های شخصیتی با استرس شغلی
چکیده مقاله: شناخت ویژگی‌های شخصیت وچگونگی بر انگیخته شدن انسان‌ها در شرایط استرس زای شغلی و همچنین پیامد‌های روانی استرس شغلی از جمله مباحث مطرح در روانشناسی است.تحقیقات بسیاری رابطه متغیرهای شخصیتی با استرس شغلی را بررسی کرده اند. اما گاهی نتایج آن‌ها نا هماهنگ ومتناقض هستند. پژوهش فراتحلیلی، مجموعه ای ازفنون نظام دار برای حل تناقض درمورد یافته‌های حاصل ازتحقیقات مختلف درباره یک موضوع است. براین اساس پژوهش حاضر به منظور بررسی رابطه متغیرهای شخصیتی واسترس شغلی به شیوه فراتحلیل انجام شد. ابتدا با استفاده از پایگاه‌های اطلاعاتی داخلی و نیز دانشگاه‌های شهر تهران نسبت به جمع آوری تمام گزارش‌های پژوهشی اقدام شد. نهایتا نتایج106 مطالعه انجام شده بین سال‌های 1373-1390 که ملاک ورود به فراتحلیل را داشتند، تحلیل شدند. شاخص اندازه اثرترکیبی r متغیر‌های شخصیتی در مدل اثرات ثابت 0.23 و در مدل اثرات تصادفی 0.24 بودکه باتوجه به معیار کوهن اندازه اثر کمی‌است. اما در بررسی جداگانه، اندازه اثرمتغیرهای جرات ورزی، اضطراب، فرسودگی شغلی، کمالگرایی، مدیریت زمان، سخت رویی، تاب آوری و عاطفه مثبت زیاد بود. نتایج روش‌های بررسی تورش انتشار، حاکی از عدم تورش انتشار در نمونه فراتحلیل بود. با توجه به ناهمگنی در مطالعات، تحلیل تعدیل‌‌‌کننده‌ها صورت گرفت که بیانگر تاثیر تعدیل کنده‌های نوع شغل، ابزار اندازه گیری، روش نمونه گیری و نوع پژوهش بود. نتایج کلی حاکی از آن است که متغیر‌های شخصیتی که بر خود فرد و شناخت افراد از خود تاکید دارند نقش تاثیر گذار بیشتری در کاهش استرس شغلی دارند. بنابراین باید مطالعات بیشتری در این زمینه با در نظر گرفتن متغیر‌های شغلی و تعدیل‌‌‌کننده‌های ‌‌‌روش‌شناسی و فردی صورت گیرد.

منابع: