تحلیل کیفی

تحلیل کیفی

رئوس مطالب:

اهداف تحلیل كیفی افزایش درك كلی از كیفیت، ویژگی‌ها و معانی شیء یا موضوع موردتحقیق است. شما می‌توانید از روش‌هایی كه بر اساس جهت‌گیری‌های فلسفه علم هستند؛ برای انجام تجزیه‌وتحلیل كیفی استفاده كنید. یكی از ویژگی‌های مشترك در روش‌های كیفی، تأکید بر نقطه‌نظرات در مورد اصطلاحات، زبان و محیط پیرامون اشیاء، زمینه‌ها،اهداف و معانی است. تحقیقات علوم انسانی اغلب كیفی هستند.

تعریف

تحلیل کیفی یا Qualitative Analysis شیوه‌ای نظام‌مند برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های گردآوری شده در روش تحقیق کیفی می‌باشد. این روش داده‌های گردآوری شده از نوع داده‌های کیفی‌اند، البته ممکن است داده‌های تجربی کمی ‌‌‌نیز باشند، در این صورت باید از این داده‌ها طبق منطق تحلیل کیفی استفاده کرد.

پیش‌نیاز تحلیل کیفی

از آنجایی که پژوهشگر ابزار عمده در جمع‌آوری و تجزیه و تحلیل داده‌های کیفی است، پیش‌نیاز مهم هر تحلیل کیفی داشتن برخی ویژگی‌ها، پیش از شروع بررسی مسئله مورد نظر است. مهم‌ترین این ویژگی‌ها آن است که پژوهشگر باید تلاش نماید، پیش‌داوری‌ها، دیدگاه‌ها و یا مفروضاتی را که ممکن است در تجزیه و تحلیل داده‌ها تداخل ایجاد کند کاهش داده و یا از آن‌ها آگاه شود. داشتن این ویژگی به پژوهشگر کمک می‌کند تا دیدگاه‌های شخصی خود را در هنگام آنالیز محتوا کمتر دخالت داده و یک پدیده را همان‌گونه که هست مورد بررسی قرار دهد.

ویژگی‌های تحلیل کیفی

تحلیل کیفی را باید رویکرد مسلط بر تحقیقات دوره فرامدرن و محصول انتقادات مکتب انتقادی فرانکفورت از روش‌های کمی ‌‌‌دانست، که گستره وسیعی از علوم انسانی را دربرگرفته است.

در تحقیقات کیفی پژوهشگر می‌تواند از طریق استدلال قیاسی و استقرائی، تمثیل و تشبیه، نشانه‌یابی، تشخیص تفاوت و تمایز، مقایسه و… که همگی به کمک تفکر و تعقل و منطق صورت می‌پذیرد، داده‌های گردآوری شده را ارزیابی و تجزیه و تحلیل نموده و به کمک ذهن مکاشفه‌ای خود نتیجه‌گیری نماید.

تمایل به جمع‌آوری دادههای کیفی با استفاده از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده است. داده‌های کیفی می‌تواند به صورت کلمات توصیفی باشد که (گاهی اوقات از طریق استفاده از کدگذاری) برای الگوها یا معانی مورد بررسی قرار گیرد.

کدگذاری به محقق این امکان را می‌دهد تا داده‌های کیفی را برای شناسایی مضامین متناسب با سوالات تحقیق و انجام تجزیه و تحلیل کمی ‌‌‌طبقه‌بندی کند. با این حال، کدگذاری در تحقیقات کیفی ضرورتی ندارد.